(Santigrat Dergisi'nde yayınlanan araştırma yazım)Onları meslek hayatlarının ilk yıllarındaki tutkularını ya da başarılarını bilmeden tanıdık.Futbolla başladıkları yola daha sonra çok farklı alanlarda devam ettikleri gibi o alanlarda önemli isimler oldular.Bu isimlerden birkaç örnek sergilerken yeşil sahalardan kopmayan bir ismin küçük yaştaki bir başarısını da detaylı sunmak istedik.Gençlerbirliği’nden Renklerbirliğine (Burhan Doğançay)
35 yaşında profesyonel futbol,Ankara’da hukuk,Paris’te ekonomi, New York’ta turizm ateşeliği ve ardından devam edecek olan dünyaca ünlü ressamlık.“Gençlerbirliği’nde 25kişi antremana tek topla çıkardık. Galatasaray yanında 2 topla Ankara’ya gelince çok sevinirdik.Beşiktaş’la Çırağan Sarayı’nın orada maç yapardık, topu suya attın mı 10 dakika beklerdin.Türkiye’de futbol kulüpleri şirket olmadığı müddetçe ilerleyemez. Dünyanın hiçbir yerinde futbolcu 10 milyon dolar alırken, yöneticiler bedavaya çalışmaz. Böylece yo-yo gibi antrenör değiştirmezler”diye anlatıyor bir röportajda o günleri ve futbola dair görüşlerini dünyaca ünlü ressamımız Burhan Doğançay.
Zil,şal ve top (Münir Nurettin Selçuk)
Türk Futbol Tarihi’nin ilk yıllarında çok önemli bir mihenk taşıdır “Black Stockings” futbol takımı.Siyah Çoraplılar ile ilgili Utku Erişik’in bir yazısından aynen yer verelim sürpriz futbolcu kahramanımızı: “Annesi bebeğine siyah patik giydirmiş midir, bilemeyiz; ama o yıllarda bir bebek gelir dünyaya. Ağlamasında bile bir ‘ahenk’ olan bu bebeğe Münir adı konur. Münir’in yirmili yaşları,Birinci Dünya Savaşı’ndan yeni çıkmış ve yıkılmak üzere olan bir ülkeye tanıklık eder. Her şeyin ve herkesin umutsuzluk giysisini üstüne çektiği günlerde, küçük bir umutla, birkaç takımla da olsa futbol ligi kurulmaya çalışılır.Ancak sahaya top değil topçular girer. Topraklarımıza düşman topları çevrilmiştir. Kulüpler için tek şanssızlık, bu da değildir. Beslenmenin gitgide yetersiz kaldığı ortamda, sağlık sorunları baş gösterir ve gençler, kulüplerini yalnız bırakmak zorunda kalırlar. Münir’in bırakma sebebi ise, çok terleyip soğumanın ses tellerine zarar vereceğini düşünmesidir. Sahalara o günlerin karamsar ortamında veda eden bu genç, ilerde ansiklopedilere Münir Nurettin Selçuk olarak geçmenin hayaliyle kendini müziğe verir!” İşte ileriki yıllarda büyük bir bestekar olacak olan Münir Nurettin gençlik yıllarında bir dönem Fenerbahçe B takımında futbol da oynamıştır.
Yeşil Sahadan Yeşilçam’a (Memduh Ün)
1941-1942 İstanbul lig Şampiyonu Beşiktaş Futbol takımı Şeref Stadı'nda.Bu kadro içerisinde futbol dışında sonradan çok tanıdık gelecek olan bir isim var.Şimdinin ünlü ve emektar bir sinema yönetmeni diyelim.Kısaca yaşam öyküsüne göz atıp futbol geçmişine de değinelim bu ünlü yönetmenimizin.Türkiye’nin tarihi sınavı olan Kurtuluş Savaşı yıllarında çocukluğu geçen genç adam,bu zorlu dönemde mücadele dolu günler geçirdi.Maddi yetersizlikler nedeniyle üniversite hayaline veda etmek üzereyken, fakülte yurdu tarafından kabul edilince tıp eğitimine başladı. Ancak futbola olan düşkünlüğüyle tanınan Ün, dersleriyle yeterince ilgilenmiyordu. Durum böyle olunca tıp fakültesindeki eğitimini üçüncü sınıfta noktalayarak profesyonel olarak futbol oynamaya başlamıştı.Baba Hakkı,Şükrü Gülesin,Şeref Görkey gibi efsanelerin ekibinde Beşiktaş forması giyiyordu ve takımının şampiyonluk kazanmasında büyük rolü olmuştu.Beşiktaş dışında,Ankara Demirspor,Ankara karması, Muhafızgücü, Adana Seyhanspor, Çukurova karmasında futbol oynadı.1947'de "Damga" filminde başrol oyuncusu olarak sinema alanına girdi. 1951'de yapımcılığa, 1954'de yönetmenliğe başladı. "Üç Arkadaş","Yaprak Dökümü","Ağrı Dağı Efsanesi","Bütün Kapılar Kapalıydı","Gün Ortasında Karanlık", "Zıkkımın Kökü" gibi filmleriyle tanınan Memduh Ün, meslek hayatı boyunca yurt içinde ve yurt dışında yapılan çeşitli festivallerde birçok ödül kazandı.
Minik Maskot Büyük Yazar Oldu (Kemal Belgin)
1951 yılında Fenerbahçe Futbol takımı bir küçük maskotla sahaya çıkmaya başlamıştı.Sarı lacivert forması ile takım kaptanının elinden tutarak her maç yeşil sahaya adım atan bu sevimli küçük maskot çok geçmeden taraftarların sevgilisi olmuştu.Fakat kim olduğu da merak konusu olmuştu tribünlerde.”Miço’nun oğlu Kemal”yanıtı aynı şekilde hızla yayılmıştı merak edenler arasında.”Miço” yıllarını Fenerbahçe kulübüne vermiş,gençlik yıllarında futbol oynamış,daha sonra Fenerbahçe kulübünde idari görevlerde bulunmuştu.Canla başla çalışmasından ötürü “Miço”denilen “Suat Ağabey”in oğluydu bu sevimli maskot Kemal.Küçük yaşta futbol sahasında adım atan o günlerin Fenerbahçe’sinin sevimli maskotu büyüdüğünde sevilen ünlü bir spor yazarı olacaktı.1963-1964 yıllarında sarı-lacivertli kulübün genç takımında top koşturmuş olan,sonrasında yazıları ve yorumları ile herkesin tanıdığı Kemal Belgin.
Aydın Zeybeği,İzmir futbolu (Adnan Menderes)
Tarihler 1917 yılını gösterirken İzmir’in en güçlü takımlarından birisi olan Karşıyaka’da genç bir santrafor görev alır.Aslen Aydınlı olmasına rağmen İzmir Amerikan Koleji’nde öğrenim gördüğü için ninesiyle birlikte Karşıyaka’da yalı boyunda bir evde oturan Adnan ayrıca basketbolda da başarılı bir oyuncu idi.Gayet iyi de bisiklete binerdi.Boş zamanlarında o bozuk yollarda Menemen’e kadar gidip gelirdi bisikletiyle.Karşıyaka’nın Kırmızı-Yeşil formasını yıllarca başarıyla sırtında taşıyan bu genç sporcu bir gün gelecek Türk Spor Kurumu Başkanı olacak ve daha sonra da tarihimiz kendisini Başbakan Adnan Menderes olarak tanıyacaktı.Menderes 1920’li yıllarda İzmir’in bir başka güzide kulübü Altay’da da forma giyecekti.
Sahada centilmen ekranda showmen (Yıldo)
Asıl adı Ahmet Yıldırım Benayyat olan kahramanımız,Konya ilinin Ereğli ilçesinde doğdu.1962'de gençler Türkiye 400 metre engelli rekorunu kırarak adını Türk spor dünyasında duyurmuştur.1965'te Ankara Cumhuriyet Lisesi'nde voleybol oynarken Boluspor'a futbolcu olarak transfer olmuştur.1967'de futbol oynarken tekrar voleybola dönerek Galatasaray voleybol takımında oynamıştır.İlerleyen yıllarda sıkca anılacağı Yıldo lakabı ilk defa arkadaşı Milli voleybolcu Yavuz Işılay tarafından Galatasaray’da voleybol oynarken takılmıştır. Daha sonra yeniden futbola dönen Yıldo,Galatasaray'in 1970-71 ve 71-72 yıllarının Gökmen'li,Yasin'li,Brian Birch'lu şampiyon kadrosunda yeralmıştır.Futbol yaşamı boyunca Galatasaray,İstanbulspor, Sarıyerspor,Şekerspor ve Gaziantepspor'da futbol oynamıştır. Futbolun ardından ticaret ile uğraşan Yıldo, 1993'te dikkatleri çekerek televizyon dünyasına girmiş ve gece programları yapmaya başlamıştır. Böylece Türkiye ilk gece showmen'i ile tanışmıştır.
Wembley’de İlk Türk ( Levent Eriş)
İzmir Eşrefpaşa’nın mütevazi kondularından çıkan 13 yaşında bir Türk çocuğu,sırtında taşıdığı Ay-Yıldızlı formayla İngiltere’nin meşhur Wembley Stadyumu’nda ülkesini penaltıcı olarak temsil etmişti.İngiliz ITV Televizyonu tarafından her yıl düzenenlenen “Küçük Penaltıcılar” yarışmasına 1976 yılında TRT aracılığıyla İzmirspor Kulübü adına katılmıştı küçük Levent.İnönü Stadı’nda yapılan ön elemede 88 küçük penaltıcı arasında birinciliği kazanan 13 yaşındaki bu Türk çocuğu uluslarası yarışmaya katılma hakkını elde etmişti.Wembley’de dev kalabalık önünde yarışan Levent,yarışmanın finaline de kalmaya hak kazanmıştı.Küçük penaltıcımız finalde 5 ülkenin yarışmacıları ile mücadele edecekti.Penaltı çekilen kalede Queens Park Rangers’ın ünlü kalecisi Phil Parkers vardı.Hollandalı küçük penaltıcı 6 atışını da gole çevirirken Levent ’in 6.ve son şutu direkten dönünce ikinci olmuştu.Kaleci Parker tebrik ettiği Levent’e “Kalecilik hayatımda bana yeni ve büyük bir tecrübe kazandırdın.Hep aynı köşeye atış yapacağın aklıma bile gelmemişti”demişti.Annesini ve babasını küçük yaşta kaybeden ve küçük bir gecekonduda anneannesi ve bir marangoz yanında çalışan ağabeyi ile birlikte oturan bu küçük Türk çocuğu, Kraliyet locasında ikincilik kupasını alırken seyirciler kendisine büyük sevgi gösterisinde bulunuyorlardı. O küçük penaltıcı şimdi Türk futbolunun teknik direktörlerinden oldu.Levent Eriş son olarak Manisaspor’u çalıştırdı.
Tarkan Kaynar
Kaynaklar : Cem Atabeyoğlu Türk Spor Tarihi Ansiklopedisi / NTVMSNBC /gazetevatan.com
.jpg)
